Domates Fidesi

sırık domates fidesi    oturak domates fidesi    ceri domates fidesi

Domates fidesi iklim değişikliklerine karşı en dayanaklı fide çeşidi olduğundan en kolay yetiştilebilecek sebzedir. Ana vatanının Meksika olduğu bilinen domates ılık ve sıcak iklimlerde daha hızlı gelişim sağlardığı gibi nem ve sıcaklığından fazla olması durumunda bitkide hastalıklar meydana gelir. Normal gelişimini tamamlayabilmesi açısından sıcaklığın 16-19 derece olması idealdir.

Domates fidesinin dikleceği toprağın derin, geçirgen, su tutma mukavemeti güçlü, humus ve besin değeri açısından zengin olması önemlidir. Genellikle kumlu tınlı topraklarda daha erken ürün veren domates çorak topraklara da oldukça dayanıklıdır.

Toprak yapısı ve seçilen fide çeşidine göre belirli sulama periyodları oluşturulur. Domates ilk meyvelerini verinceye kadar çok fazla sulamamaya dikkat edilmelidir. Dikerken verilen can suyu domates için yeterli olacaktır.

Domates yetiştirmedeki en önemli nokta çapalama işlemidir. Çapalama işlemi domates fidelerinin gelişmeye başlamasından yaklaşık olarak iki hafta sonra yapılır. İki hafta sonrasında tekrar bir çapalama işlemi daha yapılır. Domates fidelerinizi sularken yapraklara su sıçramamasına dikkat etmeniz gerekir.

Bunun nedeni topraktan bitkiye herhangi bir hastalık bulaşabilir. Domates hassas bir sebze olduğundan havadan ya da topraktan birçok mantar hastalığı kapabilir.

Domates fidelerinin birçok çeşidi bulunmaktadır. Domatesin gelişme durumuna bakarak fideler sırık ve oturak olmak üzere iki gruba ayrılır. Sırık domatesin oturak domatesten farkı dayanıklı olması raf ömrünün uzun olmasıdır. Sırık domates fideleri genellikle pazarların istediği türde domateslerin yetiştirilmesini sağlar.

Domates fideleri diğer sebze fidelerine göre en zahmetli olanıdır. Her çeşidin fidesinin yetiştirilmesi ayrı ayrı işlemler gerektirmektedir. Sırık domates fidesini yetiştirirken harcı için torf yetiştirme kabı olarak da viyol kullanılmalıdır. Fidenin yetiştirileceği ortamın hava sıcaklığı 20-22 derece olmalıdır.  Seraya dikim tüm yıl boyunca olabilir ama tarlaya dikimi için Mayıs ayını beklemek daha doğru olacaktır.

Diğer fidelerden farklı olarak genellikle ikinci çapalama döneminden sonra bitkinin kuzeyine sırıklar dikilerek bitki gövdesi dibinden sırığa gevşek bir şekilde bağlanır. Sırık domates fidesinin alt türü olan çeri domatesin olgunlaşması ise 90-100 gün arasındadır. Çeri domatesin bitki yapısı çok güçlüdür ve salkım şeklinde meyve verir.

Tek salkımında 13-15 meyve bulunur. Meyveleri genellikle parlak koyu kırmızı renklidir.Domates fidesi yetiştireceğiniz bölgenin iklimine göre domates fide çeşidi seçmeniz de sizler için avantaj sağlayacaktır. Domates fidesini yetiştireceğiniz alan rüzgarlı ise oturak domates fidesi tercih etmeniz gerekir.

Domates Fidesini Dikerken Dikkat Edilmesi Gereken Püf Noktalar:

  • Fidenin boyunun yaklaşık 13-15 cm olması gerekir.
  • Dikim zamanı bölgeden bölgeye farklılık göstermekte dikim için en önemli nokta gece sıcaklığıdır.
  • Genellikle Ege ve Akdeniz domates fidesi dikimi için elverişli olup buralarda nisan aynın sonlarına doğru domates fidesi dikimi yapılmalıdır.
  • Dikilecek toprağın tavlı olmasına dikkat edilmelidir.
  • Fideler arasındaki boşluklar  domates fidesi çeşidine göre büyüme, yayılma gibi esaslar göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Dikim aralığı dekara 2500 fide gidecek şekilde ayarlanmalıdır.
  • Domates fidesinin dikimi sıcaklığın yüksek olduğu saatlerde yapılmaması genellikle akşam serinliğinde ya da sabahın erken saatlerinde yapılması gerekir.
  • Dikim yapılırken fidenin sadece torflu kök bölgesinin toprağa gömülmesi, gövdenin mutlaka toprak üstünde kalması sağlanmalıdır.
  • Domates fideleri dikildikten sonra can suyunun bol verilmesi en önemli noktadır.

Domates Fidesinin Tarlaya Dikiminden Sonra Görülen Beslenme Bozuklukları

Domates fidesini tarlaya dikmeden önce toprağınızı hazırlayarak bütün test sonuçlarını kontrol edin. Azot, Fosfor, Potasyum, Magnezyum ve diğer birçok mineralin dengelerini sağlamanız veriminizi arttıracaktır.

  • Domates bitkisinin yaprakları olması gerektiğinden fazla geniş ve uçları içe kıvrık ise meyveler geç olgunlaşır. Bunun sebebi ise bitkinin azotu az almasıdır. Eğer domates bitkisinin yaprakları sert, dik, koyu ve maviye yakın yeşil bir tonda ise azot fazladır.

Bunun önüne geçebilmek için azot dengesine dikkat etmeniz gerekir. Azot domateslerinizin sağlıklı gelişimini etkiler

  • Domateslerin olgunlaşma evresinde meyveler düzensiz ve açık renkte ise ve meyveler üzerinde lekeler var ise toprağınızda fosfor eksikliği vardır. Fosfor eksikliğinin olduğunu yaprakların koyu yeşil renkteyken olgunlaştıkça grimsi bir yeşile dönmesinden anlayabilirsiniz. Fosfor domates fidenizin kökünün gelişimini sağlayarak hastalıklara karşı dayanıklı olmasını, meyve ve tohum oluşumuna yardımcı olur. Fosforun organik gübre kaynakları kemik unu ve komposttur.
  • Bitkilerinizdeki çiçeklerde çürüme var ise potasyum eksikliği vardır. Potasyumda fosfor gibi bitkinin büyümesine ve dayanıklı olmasında büyük rol oynar.
  • Bitkinin yaprakları bitki gövdesine doğru sarkıyor ve kenardan içe doğru bir sararma varsa kalsiyum eksikliği mevcuttur.
  • Olgunlaşmış yaprakların uçları yukarı doğru kıvrık ise ve bitkinin boğumlarının incelmesinden dolayı oturaklaşma varsa bu demir eksikliğine işarettir.
  • Bitkinin yapraklarında bulunan ince damarlarda renk açılması çinko eksikliğinin belirtisidir.
  • Yapraklarda kahverengimsi lekeler var ise, genç yapraklar kalın, kırılabilir bir yapıda ise mangan eksikliği söz konusudur.
  • Yapraklar uçlarından başlayarak, kenarlara ve orta damara doğru sarması bor eksikliğini gösterir.

Domates Hasatında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hasat işlemi yetiştirme amacınıza, pazarların ihtiyaçlarına, pazarın uzak ya da yakın olma durumuna göre belirli dönemlerde yapılır. Yakındaki pazarlar için tam olgunluğa erişmiş olması gerekirken nakliye edilecek pazarlara pembe rengini aldığında gönderim yapılmaktadır.

Hasat yapılırken dikkat edilmesi gerekilen bazı önemli noktalar vardır. Bunlar

  • Olgunlaşan meyveleri toplarken bitki üzerindeki yeni sürgün veren çiçeklerin dökülmemesine dikkat edilmelidir.
  • Diktiğiniz alan yaşken kesinlikle hasat yapılmamalıdır.
  • Hasat yaparken tarladaki karıkların içinde çok fazla gezinilmemelidir.
  • Hasat yapılan tarla hasattan hemen sonra sulanmalıdır nedeni ise bitki kendini toparlamasını kolaylaştırır.